De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) is sinds 2016 een onderwerp van discussie én onzekerheid voor zelfstandigen en opdrachtgevers. Met de opheffing van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 verandert het speelveld opnieuw ingrijpend: wat betekent dit voor de toekomst van zzp’ers en hun opdrachtgevers?
Opheffing handhavingsmoratorium – wat betekent het in de praktijk?
Voor opdrachtgevers: de belastingdienst kan onder meer correctieverplichtingen, naheffingen, rente en boetes gaan opleggen wanneer niet aan de regels wordt voldaan. Die zullen in principe niet verder terugwerken dan tot 1 januari 2025 en betrekking hebben op loonbelasting/premies volksverzekeringen, premies werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet. Opdrachtgevers kunnen in 2025 geen vergrijpboete krijgen als zij kunnen aantonen dat ze stappen zetten om schijnzelfstandigheid tegen te gaan.
Voor ZZP-ers: als de belastingdienst schijnzelfstandigheid vermoedt, kan de ZZP-er als werknemer worden beschouwd met als gevolg dat onder meer loonheffing is verschuldigd, btw moet worden gecorrigeerd en fiscale voordelen komen te vervallen.
Werknemersbescherming
Een kwalificatie als ‘werknemer’ heeft ook andere gevolgen. Zo kan de – voormalige – ZZP-er aanspraak maken op ontslagbescherming, loondoorbetaling bij ziekte, vakantietoeslag en vakantiedagen. Mogelijk is een collectieve arbeidsovereenkomst van toepassing (inclusief overwerkbepalingen) en het zou ook kunnen dat de werknemer opgenomen had moeten worden in een pensioenregeling. In sommige gevallen kan de schade voor een opdrachtgever flink oplopen. Denk bijvoorbeeld aan jaren achterstallige pensioenpremies.
Waar toetst de belastingdienst aan?
De belastingdienst toetst of er sprake is van een loondienstverband: of er een persoonlijke verplichting bestaat om arbeid te verrichten, in dienst en (dus) onder gezag van een werkgever en of er loon wordt betaald. In de loop der tijd is over dit onderwerp veel geprocedeerd en het is dus een casuïstische beoordeling. Uitgangspunt is het arrest ‘Deliveroo’ waarin negen criteria zijn opgenomen om te kunnen beoordelen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst (zie slider hieronder).
Aspecten van toetsing die meewegen in de beoordeling, volgens de Hoge Raad in het Deliveroo-arrest.
Afweging van alle 9 aspecten leidt tot een holistische weging.
Werknemer of zelfstandige?
Stappenplan?
Er is veel informatie beschikbaar over de kwalificatie van een werkrelatie. Maar om te bepalen of een werkrelatie een arbeidsovereenkomst of opdrachtovereenkomst is, is er geen sluitend stappenplan! De praktijk moet het doen met de negen criteria uit het arrest ‘Deliveroo’ en de jurisprudentie over het onderwerp, die er al is en die er vanaf 1-1-2025 gaat komen. Daar kan de praktijk mee uit de voeten, hoewel er altijd een ‘grijs gebied’ zal blijven. Het wetsvoorstel VBAR ligt nog ter beoordeling bij de Raad van State en het is nog de vraag of dit voorstel wet zal worden. Afgezien daarvan, zal de beoordeling van een werkrelatie op basis van het wetsvoorstel VBAR waarschijnlijk niet veel anders worden dan nu het geval is.
Meer informatie vind je in onze Whitepaper over wet DBA:
Het is van belang om vóór 1 januari 2025 alle afspraken met zelfstandigen binnen de organisatie tegen het licht te houden. Zijn het échte zelfstandigen of schijnzelfstandigen? Wellicht kunnen de afspraken zodanig vormgegeven worden dat nog wél op de oude voet doorgegaan kan worden. Wellicht is het raadzaam om de arbeidsrelatie op een andere manier vorm te geven. Dit geldt ook voor intermediairs die via tussenkomst zelfstandigen ter beschikking stellen aan hun opdrachtgevers. Zij lopen met name het risico dat de samenwerking gekwalificeerd wordt als uitzending, met alle gevolgen van dien. De belastingdienst zal zich in eerste instantie richten op de intermediair, maar de inlener kan worden aangesproken via inlenersaansprakelijkheid. In theorie kan de inlener tevens als werkgever van de (voormalig) zzp-er worden aangemerkt, hoewel het voor de hand ligt dat de intermediair deze rol vervult bij herbeoordeling.
Bekijk het webinar Wet DBA
We Know People: specialist in interim bemiddeling!
Heb je hulp nodig bij de beoordeling van werkverhoudingen in jouw organisatie? Onze partners van Pot Jonker Advocaten BV Dutchtaxadvice staan voor je klaar: Martyn Top: top@potjonker.nl Bas van Gorp: bas@dutchtaxadvice.nl Of neem contact met ons op: interim@weknowpeople.nl
Bij We Know People werken we aan resultaat zonder poespas. Met een uitgebreid netwerk van >23.000 (interim) Marketing, Digital en Communicatie professionals in Nederland kunnen we je bedrijf snel en goed helpen. Heb je een professional nodig, voor vast of tijdelijke versterking? Wij vinden de juiste professional voor je!
